Udaberria iristean, Japonia arrosa kolorez janzten da sakura (桜) edo gereziondo-loreen loraldiarekin. Garai honetan, zain egoten den ohitura nagusietako bat hanami (花見) da, literalki “loreak ikustea” esan nahi duena.
Baina hanami ez da soilik gereziondoak miresteko ekintza bat; mila urtetik gorako historia duen tradizioa da, Japoniako kulturaren parte sakona.
🌿Hanamiren jatorria
Hanami duela 1.000 urte baino gehiagokoa da, Heian aroan (794-1185) jaio zen, garai hartako aristokraziak gereziondoen azpian jaialdiak ospatzen zituen, haien edertasunak inspiratutako poemak idazten zituen eta haien iraupen laburra gozatzen zuen.
Denborarekin, ohitura hori gizarte-klase guztietara hedatu zen, eta gaur egun Japoniako tradizio ospetsuenetakoa bihurtu da. Lore garaian, parke eta lorategiak familiak, lagunak eta lankideak elkartzen diren leku bihurtzen dira, elkarrekin janaria eta edariak partekatzeko zuhaitzen azpian.
🌸Noiz eta non ospatzen da hanami? Gerezi-loreen garaia eskualdearen arabera aldatzen da:
- Tokio eta Kioto: Martxoaren amaieratik apirilaren hasierara.
- Hokkaidō (Japoniako iparraldea): Maiatza.
- Okinawa (Japoniako hegoaldea): Urtarrila edo otsaila.
Hanamiz gozatzeko toki ezagunenak hauek dira:
- Ueno Parkea (Tokio): 1.000 gereziondo baino gehiago loratzen dira bertan, lore tunel ikusgarria sortuz.
- Meguro ibaia (Tokio): Ibaiaren alde bietan dauden gereziondoek paisaia paregabea osatzen dute.
- Maruyama Parkea (Kioto): Hanami gauez egiteko leku aproposa, zuhaitzak argiztatzen dituztelako.
- Kiyomizudera (Kioto): Tenplu ikonikoa, sakura-lore artean kokatuta.
- Hirosaki gaztelua (Aomori): Gerezi-lore eta gaztelu baten arteko konbinazio ikusgarria.
🍱 Hanami:
loreak baino gehiago, ospakizuna Hanami-ren jatorrizko esanahia gereziondoen edertasuna mirestea bada ere, gaur egun lagunekin elkartzeko, janariaz eta festaz gozatzeko aukera paregabea da.
Ospakizunaren funtsezko elementuetako bat hanami bento da, espresuki prestatutako janari-kutxa bat, udaberriko osagaiak eta eramateko errazak diren platerak biltzen dituena.
🍱 Hanami bento-ko plater tipikoak
🍙 Arroz-platera
- Onigiri (おにぎり): Arroz-bolak, izokina, umeboshi (marrubi-gezi gazia) edo algak beteak.
- Chirashi sushi (ちらし寿司): Sushi-arroza arrain gordina, tortilla eta barazki koloretsuekin..
🍗 Plater nagusiak
- Karaage (唐揚げ): Soja-saltsa, baratxuri eta jengibrearekin marinatu eta frijitutako oilaskoa.
- Tamagoyaki (卵焼き): Japoniar tortilla, gozo edo gazia, geruza finetan egina.
- Yakitori (焼き鳥): Parrillan egindako oilasko-broxetak, saltsa gozo-gaziarekin bustiak.
- Ebi fry (エビフライ): Ganbak ogi birrindutan pasata eta frijituak, kanpotik kurruskari eta barrutik mamitsu.
🥗 Osagarriak eta hasierako platerak
- Edamame (枝豆): Gatzez egositako soja-babak.
🍡 Postreak eta gozoak
- Sakura mochi (桜餅): Arroz-glutinosoz egindako gozoa, babarrun gorri-pastarekin betea eta gerezi-hosto batez bilduta.
- Dango (団子): Arroz-glutinosozko bolatxo-broxetak, soja-saltsa gozoarekin estaliak.
🍶 Edariak
- Sake (酒): Arroz-arno japoniarra, gereziondoen azpian topa egiteko aproposa.
⏳ Hanami-ren esanahia:
iragankortasunaren edertasuna Hanami ez da udaberriko jaialdi bat soilik; bizitzaren metafora bat ere bada.
Gerezi-loreak ikusgarri politak dira, baina haien loraldia bi aste besterik ez da irauten. Mono no aware (物の哀れ) kontzeptua adierazten du, hau da, gauzen iragankortasunaren aurrean sentitzen den melankolia, eta momentu bakoitza bizitzearen garrantzia gogorarazten digu.
El hanami eta euskal kultura:
lotura ustekabea Hanami Japoniako tradizioa bada ere, badu zerikusirik euskal eta espainiar kulturarekin: elkarrekin bildu, janaria partekatu eta momentua gozatzea.
Euskal Herrian ere kanpoan jan-edana egitea ohikoa da, mendian, sagardotegietan edo elkarte gastronomikoetan. Japonian ez egon arren, hanami bat antola daiteke gereziondoak loratzen diren edozein parkean.
Adibidez, Iruñeko Yamaguchi parkean gereziondoak eta japoniar lorategia aurki ditzakegu. Nafarroan egon arren, Japoniako parke batean egongo bazina bezala sentituko zara!
Beraz, janari ona, konpainia bikaina eta momentua gozatzeko gogoa besterik ez da behar. Hanami on! 🌸✨
